۱۳۹۳ دی ۲۶, جمعه

مسؤولیت‌پذیری، "با سرعت، دقت و جدیت تمام"



اواسطِ پاییزِ امسال درباره‌ی متهم‌شدنِ مستندِ یکی از استادانِ فلسفه‌ی دانشگاه تهران به انتحالِ مکرر و گسترده بحث‌های فراوانی درگرفت. (داده‌ای جزئی برای تخمینِ تعدادِ دنبال‌کنندگانِ بحث: دو مطلبِ این وبلاگ درباره‌ی این موضوعْ مستقیماً بیش از نه‌هزار کلیک گرفت و بیش از سیصد بار به اشتراک گذاشته شد.) دست‌کم دو روزنامه‌ی کثیرالانتشار و یک هفته‌نامه هم به موضوع پرداختند.

یکی از نشریاتِ خارجی‌ای که استادِ متهم مقاله‌ای در آن منتشر کرده بود رسماً اعلام کرد که مقاله‌ منحول بوده. بیش از دو هفته بعد از این اعلام، دانشگاه تهران بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه‌، که متن‌اش شروع می‌شود با "نظر به نشر شایعاتی مبنی بر عدم رعایت امانت داری علمی یکی از اعضاء هیأت علمی دانشگاه تهران در فضاهای مجازی"، نامِ استادِ متهم ذکر نشده است؛ اما به نظرم تصورِ عمومی این بود که این بیانیه درباره‌ی آن استادِ متهم است. دست‌کم برداشتِ من این بود که بیانیه درباره‌ی ایشان است. 

در بیانیه آمده بود که دانشگاه تهران در موردِ رعایتِ اخلاقِ علمی، "اندک تسامح و مجامله‌ای را نخواهد پذیرفت." به علاوه، دانشگاه تهران



به منظور حفظ و حراست از حقوق و حیثیت دانشگاه و فرد یا افراد ذیحق، کمیته‌ای متشکل از برجسته ترین استادان مرتبط تشکیل داده تا این موضوع را با سرعت، دقت و جدیت تمام مورد بررسی تخصصی قرار دهند. بدیهی است هر نتیجه‌ای که از این بررسی حاصل آید ملاک و مناط عمل قرار خواهد گرفت و جهت تنویر افکار عمومی اعلام خواهد شد. 
دانشگاه تهران در صورت اثبات تخلف مزبور، برخورد قاطعانه و قانونی را با فرد متخلف انجام داده و با ارجاع موضوع به مراجع ذیصلاح از انجام رفتارهای غیر اخلاقی و غیر حرفه‌ای تبرّی خواهد جست. هم‌چنانکه اگر اتهام وارده اثبات نگردد، دفاع از حیثیت شغلی و صنفی اعضای هیأت علمی را وظیفه همیشگی و لازم خود می شمارد.


حالا بیش از چهل روز از انتشارِ این بیانیه گذشته است. گمان نمی‌کنم بررسیِ این اتهاماتِ خاص به آزمایشِ دی‌ان‌اِی و یافتنِ نمونه‌های خون و مو  و احضارِ شهود نیازی داشته باشد. برایم خیلی روشن نیست که کارِ کمیته‌ی تشکیل‌شده از برجسته‌ترین استادانِ مرتبط چقدر طول خواهد کشید. دانشگاه تهران امسال هشتادساله شد.

۲ نظر:

  1. امروزه در دانشگاه‌های غیردولتی یا برخی انواع دانشگاه‌های دولتی، تعداد زیادی دانشجوی فوق‌لیسانس و دکترا در یک‌کلاس و یک‌دوره پذیرفته می‌شوند. با توجه به تعداد کم ‌اعضای هیات‌علمی، آیا اصلا امکان دارد که این افراد بتوانند با این امکانات کم، تحقیق‌های علمی سطح‌بالایی ارایه دهند؟

    واضح است که با این وضعیتی که گفتید نمی‌توان تحقیق‌های سطح بالایی را انتظار داشت. حتی کسانی هم که با جزییات روش‌ها و فرآیندهای سیاستگذاری علمی آشنا نباشند و فقط دورادور کلیات این موضوع را بدانند، مطمئن هستند که در این وضعیت نمی‌توان و نباید تحقیقات سطح بالایی را انتظار داشت. برخی به غلط تصور می‌کنند که هر دانشجویی باید مقاله بین‌المللی ارایه دهد و چون دانشجویان توانایی علمی این کار را ندارند، به تقلب روی می‌آورند. متاسفانه پس از اینکه دانشجویی تقلب کرد، نه استاد متوجه می‌شود، نه گروه آموزشی و نه دانشگاه. متاسفانه هم‌اکنون استادانی هستند که حدود 40دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترا دارند. وقتی وضعیت اینگونه است، دانشجو به انتحال متوسل می‌شود. هم‌اکنون شما جلو همه مراکز دانشگاهی در سراسر کشور آگهی‌های مربوط به فروش پایان‌نامه را می‌بینید. هر کسی می‌تواند با مبلغ ناچیز یک تا دومیلیون‌تومان، رساله‌اش را بخرد. من مطمئن هستم در وضعیت کنونی سالانه حدود پنج‌هزاررساله ارشد و دکترا خریدوفروش می‌شود. ولی همه راضی‌اند، وزارت علوم راضی است، چون دانشجو فارغ‌التحصیل شد، استاد راضی است چون پول حق‌التحقیق‌ را گرفته، دانشجو راضی است، چون مدرکش را گرفته
    http://sharghdaily.ir/Modules/News/PrintVer.aspx?News_Id=50660&V_News_Id=&Src=Main

    پاسخحذف
  2. واکنش سردبیر یکی دیگر از مجلات خارجی:

    http://download.springer.com/static/pdf/135/art%253A10.1007%252Fs11245-015-9313-8.pdf?auth66=1424092569_7555133c5853b85ea428d0d04860ab36&ext=.pdf

    سردبیر می گوید که موضوع انتحال را عمومی تر خواهد کرد.

    پاسخحذف